Wat heeft een borduurwerk nu met taal te maken? Kunstenaar Victor Engbers kan hier eindeloos over vertellen. Borduren is namelijk een universele taal, net als eten en muziek. Het resultaat is een wandkleed dat een prominente plek heeft in het Huis van alle Talen.

Hoe is het idee voor het wandkleed ontstaan?

Ik was nog nooit in Japan geweest en toch wilde ik met de bewoners daar communiceren. Borduren als universeel ambacht leek me daar geschikt voor.Zo is het borduurwerk ontstaan dat ik gemaakt heb in Saga City op het eiland Kyushu in Japan. Ik had geen vooropgezet ontwerp, maar heb mij laten leiden door de Japanse kleuren, de eigen vormentaal, de verhalen die ik hoorde en het samenbrengen van culturele verschillen.

Wat is er zo uniek aan het borduurwerk?

Laat ik vooropstellen dat ik het wandkleed niet alleen heb gemaakt. Samen met de hulp van ongeveer 500 vrijwilligers uit het stadje waar ik het project deed, is het kunstwerk ontstaan. Het is een stuk linnen geworden van 1,5 bij 5 meter, geborduurd met Japanse motieven en thema’s. We hebben het de naam ‘Colours Bring Us Together’ gegeven.

Waar komt deze naam vandaan?

De naam is vrij letterlijk: samen borduren (met kleuren) betekent dat je samen aan een werk werkt, ondertussen met elkaar praat over allerlei zaken en soms zelfs zingt. Kortom, de kleuren van borduurgaren bracht onze twee culturen wat dichterbij elkaar. Maar de naam gaat natuurlijk ook over de verschillende mensen die meehielpen; dat kan dus gewoon.

Wat gebeurt er als dan als er verschillende mensen meehelpen?

Door het gezamenlijk werken zijn we wijzer van elkaar geworden. In combinatie met de geborduurde motieven, is het wandkleed een werk geworden waaraan herinneringen vastzitten. Het borduurwerk zit daarnaast vol betekenis door de onderwerpen, motieven en symbolen die te zien zijn. Vuurwerk bijvoorbeeld staat voor hoe kort en mooi het leven is; de golven onder aan het doek geven de golven van geluk weer.

Welke herinneringen roept het wandkleed bij jou op?

Soms kregen we bijvoorbeeld bezoek tijdens het borduren. Een keer is het jeugdteam van Ajax aangeschoven. Die waren in Saga omdat Ajax de jeugdopleiding van de plaatselijke voetbalclub Sagantosh ondersteunt. Een andere keer kwam een groep feministische activsiten langs om te helpen en te praten over de man-vrouw verhoudingen in Nederland en Japan. Ook hebben we bezoek gehad van leerlingen van een modevakschool. Hier zie je dat, misschien op het eerste oog iets simpels als een wandkleed, mensen met elkaar verbindt. En die verbinding is weer verwerkt in het wandkleed.

Waar kijk je vooral op terug?

Tijdens het maken van het kleed werd er naar muziek geluisterd, gepraat en gelachen. Het leidde tot mooie vriendschappen en nieuwe avonturen. Zo ben ik uitgenodigd bij mensen thuis en heb deelgenomen aan een theeceremonie. Ik heb enorm veel geleerd over de Japanse cultuur. Maar bovenal heb ik veel mensen ontmoet. Door het wandkleed zijn vebindingen ontstaan die in eerste instantie niet zo voor de handliggend zijn. Maar juist de verschillen zorgen ervoor dat er een gezamelijkheid ontstaat: je gaat met elkaar zoeken wat we met elkaar delen. Het samen borduren werkt dan als katalysator om meer over elkaar te weten te komen en met elkaar te doen. Zo komen we dichter bij elkaar en wordt de wereld een stukje mooier.

Ben je er trots op dat het doek in in het Huis van alle Talen hangt?

Jazeker, ik denk dat het doek daar thuishoort. Het is een samenvatting van hetgeen in het huis gebeurt. Ook hier komen mensen samen door ontmoeting en een gedeelde interesse. Het is tevens unieke plek in Amsterdam: openbaar en voor iedereen toegankelijk.

Wat wil je de bezoekers meegeven?

Kijk naar het doek, luister naar wat het je vertelt en laat het je inspireren en aanzetten tot nieuwe ontmoetingen en ontdekkingen in het Huis van alle Talen.

Victor Engbers is cultureel ondernemer, kunstenaar en schrijver. Hij is ook de bedenker van Kapitein Knut en de Gevaartrui.